Uniswap یک صرافی خودکار مبتنی بر اتریوم که به توکن آن UNI گویند.
Uniswap یک صرافی غیرمتمرکز رمزنگاری پیشرو است که بر روی بلاک‌چین اتریوم اجرا می‌شود.
بیشتر معاملات کریپتو در صرافی‌های متمرکز مانند کوین‌بیس و بایننس انجام می‌شود. این پلتفرم‌ها توسط یک مرجع واحد (شرکتی که صرافی را اداره می‌کند) اداره می‌شوند، از کاربران می‌خواهند که وجوه و دارایی‌ها را تحت کنترل آن‌ها قرار دهند و از یک سیستم دفتر سفارش سنتی برای تسهیل تجارت استفاده کنند.
معاملات مبتنی بر دفتر سفارش جایی است که سفارشات خرید و فروش در یک لیست همراه با کل مبلغ ثبت شده در هر سفارش ارائه می‌شود. مقدار سفارشات خرید و فروش آزاد برای یک دارایی تحت عنوان "عمق بازار" شناخته می شود. برای انجام یک معامله موفق با استفاده از این سیستم، باید یک سفارش خرید و در طرف مقابل یک سفارش فروش به همان میزان و ارزش دارایی وجود داشته باشد و بالعکس.
برای مثال، اگر می‌خواهید یک بیت‌کوین (BTC) را در یک صرافی متمرکز بفروشید، باید منتظر بمانید تا خریداری که به دنبال خرید معادل یا بالاتر از مقدار بیت‌کوین شماست در طرف دیگر معامله ظاهر شود؛ تا بتوانید بیت‌کوین خود را بفروشید.
مشکل اصلی این نوع سیستم‌ها نقدینگی است که در این زمینه به عمق و تعداد سفارش‌های موجود در دفتر سفارشات در هر لحظه اشاره دارد. اگر نقدینگی کم باشد، به این معنی است که معامله‌گران ممکن است نتوانند سفارشات خرید یا فروش خود را تکمیل کنند.
به عبارت دیگر نقدینگی این گونه تعریف می‌شود: تصور کنید که صاحب یک غرفه مواد غذایی در یک بازار خیابانی هستید. اگر بازار خیابانی با غرفه‌دارانی که اجناس می‌فروشند و مردم به خرید کردن مشغول هستند پر باشد، «بازار لیکوئیدی» محسوب می‌شود. اگر بازار خلوت بود و خرید و فروش کم بود، «بازار محدود» محسوب می شد.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره لایت کوین
Uniswap چیست؟
Uniswap نوع کاملاً متفاوتی از صرافی غیرمتمرکز است که متعلق به یک نهاد واحد نیست و از نوع نسبتاً جدیدی از مدل معاملاتی به نام پروتکل نقدینگی خودکار استفاده می‌کند.
پلتفرم Uniswap در سال 2018 بر روی بلاک‌چین اتریوم ساخته شد که آن را با تمام توکن‌ها ERC-20 مانند خدمات کیف‌پول مانند MetaMask و MyEtherWallet استفاده می‌کند.
Uniswap پلتفرم منبع باز است، به این معنی که هر کسی می‌تواند کد را برای ایجاد صرافی‌های غیرمتمرکز خود کپی کند. حتی به کاربران اجازه می‌دهد تا توکن‌ها را به صورت رایگان در صرافی لیست کنند. صرافی‌های متمرکز معمولی سود محور هستند و برای فهرست کردن سکه‌های جدید هزینه‌های بسیار بالایی دریافت می‌کنند، از آنجایی که Uniswap یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) است، به این معنی است که کاربران همیشه کنترل دارایی‌های خود را حفظ می‌کنند، برخلاف صرافی‌های متمرکز که معامله‌گران را ملزم می‌کند که کنترل کلید‌های خصوصی خود را در اختیار سیستم بگذارند تا سفارشات در پایگاه داده داخلی ثبت شوند. همچنین صرافی غیرمتمرکز نسبت به اجرای یک بلاک‌چین گران‌تر هستند و زمان بیشتری نیاز دارند. Uniswap با حفظ امنیت کلید خصوصی، خطر از دست دادن دارایی‌ها در صورت هک شدن صرافی را از بین می‌برد.
طبق آخرین آمار، Uniswap در حال حاضر چهارمین پلتفرم بزرگ مالی غیرمتمرکز (DeFi) است و دارایی‌های رمزنگاری شده به ارزش بیش از 3 میلیارد دلار در پروتکل خود قفل شده است.
نحوه عملکرد Uniswap
Uniswap در دو قرارداد هوشمند اجرا می‌شود. قرارداد Exchange و قرارداد Factory این‌ها برنامه‌های کامپیوتری خودکاری هستند که برای انجام عملکرد‌های خاص با رعایت شرایط خاص طراحی شدند. برای مثال قرداد هوشمند Factory برای افزودن توکن‌های جدید به پلتفرم استفاده می‌گردد و قرارداد هوشمند Exchange همه مبادلات توکن‌ها یا معاملات را تسهیل می‌کند. هر توکن مبتنی‌بر ERC20 را می‌توان با دیگری در پلتفرم به روز شده Uniswap v.2 تعویض کرد.
بیشتر بخوانید: تزوس TEZOS (XTZ)
پروتکل نقدینگی Uniswap
روش Uniswap برای حل مشکل نقدینگی مبادلات متمرکز از طریق یک پروتکل نقدینگی خودکار است. این کار با تشویق افراد به معامله در بورس برای تبدیل شدن به ارائه‌دهندگان نقدینگی (LP) عمل می‌کند: کاربران Uniswap پول خود را با هم جمع می‌کنند تا صندوقی ایجاد کنند؛ برای اجرای همه معاملاتی که در پلتفرم انجام می‌شود استفاده کنند. هر توکن لیست شده دارای استخر مخصوص به خود است که کاربران می‌توانند در آن مشارکت داشته باشند، قیمت هر توکن با استفاده از یک الگوریتم ریاضی که توسط کامپیوتر اجرا می‌شود محاسبه می‌گردد.
با این سیستم، خریدار یا فروشنده مجبور نیست منتظر ظاهرشدن طرف مقابل برای تکمیل معامله باشد. در عوض، آن‌ها می‌توانند هر معامله‌ای را فوراً با قیمت مشخصی انجام دهند، مشروط بر اینکه نقدینگی کافی در استخر برای تسهیل آن وجود داشته باشد.
در ازای قرار دادن دارایی‌های خود، هر LP یک توکن دریافت می‌کند که نشان دهنده سهم مشارکت در استخر است.
برای مثال اگر شما 10000 دلار به یک استخر نقدینگی که در مجموع 100000 دلار ارزش دارد مشارکت کنید، توکنی به ارزش 10 درصد از آن استخر را دریافت خواهید کرد. این توکن را می‌توان برای سهمی از کارمزد معاملات بازخرید کرد. Uniswap برای هر معامله‌ای که در پلتفرم انجام می‌شود، یک کارمزد ثابت0.3% از کاربران دریافت می‌کند و به طور خودکار آن را به ذخیره نقدینگی ارسال می‌کند.
زمانی که یک تأمین‌کننده نقدینگی تصمیم به خروج از بازار بگیرد، به نسبت سهام خود در استخر، کسری از کارمزد کل را دریافت خواهد کرد. سپس توکنی که به تأمین‌کنندگان داده شده و بیانگر سهم متعلق به آن‌هاست، حذف می‌گردد.
بعد از ارتقا Uniswap v.2 پروتکل جدیدی برای دریافت کارمزد معرفی شد که امکان روشن یا خاموش کردن آن از طریق رأی جامعه وجود دارد و طبق آن 0.05% درصد از هر 0.30% کارمزد معاملاتی را به صندوق برای تأمین مالی آینده ارسال می‌کند. البته در حال حاضر این گزینه خاموش است. اگر روزی این گزینه روشن شود LP ها 0.25% از کارمزد معاملات استخر دریافت خواهند کرد.
نحوه تعیین قیمت توکن Uniswap
یکی از عناصر مهم در سیستم روش تعیین قیمت هر توکن است. به جای سیستم دفتر سفارش که قیمت دارایی‌ها را بالاترین قیمت خریدار و پایین‌ترین قیمت فروشنده تعیین می‌کند، یونی سواپ از سیستم بازار ساز خودکار استفاده می‌کند. این روشی جایگزین برای تعدیل قیمت دارایی بر اساس عرضه و تقاضا آن از معادله ریاضی استفاده می‌شود با افزایش و کاهش قیمت سکه به نسبت تعداد سکه‌های موجود در استخر کار می‌کند.
زمانی که کاربر یک توکن ERC-20 جدید را به یونی سواپ می‌افزاید، برای ایجاد استخر نقدینگی ملزم به واردکردن مقداری مشخص از توکن ERC-20 خود و همچنین مقداری برابر از یک توکن ERC-20 دیگر خواهد بود.
معادله تعیین قیمت هر توکن x*y=k است که مقدار توکن A x و مقدار توکن B y است. K یک مقدار ثابت است، با نام عددی که تغییر نمی‌کند.
برای مثال شما می‌خواهید پیوند زنجیره‌ای LINK را با اتر با استفاده از استخر Uniswap LINK/ETH معامله کنید تعداد زیادی LINK به استخر اضافه می‌شود که نسبت LINK در استخر به اتر را افزایش می‌دهد از آنجایی که مقدار K باید ثابت بماند، به این معنی است که هزینه اتر افزایش مییابد در حالی که هزینه پیوند در استخر کاهش مییابد. بنابراین هرچه شما لینک بیشتری وارد کند، اتر کمتری دریافت می‌کنید زیرا قیمت آن افزایش مییابد.
اندازه استخر نقدینگی همچنین تعیین می‌کند که قیمت توکن‌ها در طول معامله چقدر تغییر کند. هرچه پول بیشتری(نقدینگی) در یک استخر وجود داشته باشد، معاملات بزرگتر بدون کاهش قیمت آسان‌تر است.
بیشتر بخوانید: دیسنترالند چیست؟
چگونه از Uniswap استفاده کنیم؟
کار با Uniswap نسبتاً ساده است، ابتدا یک کیف‌پول با پشتیبانی ERC-20 مانند MetaMask، WalletConnect، Coinbase، Portis یا Fortmatic بسازید.
هنگامی که کیف‌پول ساختید، به آن اتر اضافه کنید تا در Uniswap به معامله بپردازید و هزینه گس را پرداخت کنید به این کارمزد، تراکنش اتریوم گفته می‌شود. بسته به اینکه چند نفر از شبکه استفاده می‌کنند هزینه گس قیمت‌های متفاوتی دارد. در اکثر خدمات کیف‌پول سازگار با ERC-20 هنگام پرداخت از طریق بلاک‌چین اتریوم سه گزینه برای انتخاب در اختیار شما قرار می‌گیرد آهسته، متوسط یا سریع، گزینه آهسته ارزان‌ترین گزینه و گزینه سریع گران‌ترین گزینه است و متوسط گزینه‌ای بینابینی است. این گزینه‌ها تعیین کننده این هستند که تراکنش شما با چه سرعتی توسط ماینر‌های شبکه اتریوم پردازش شوند.
توکن UNI
توکن UNI یک توکن حاکمیتی است به همین دلیل دارندگان این توکن در مورد تحولات جدید و تغییرات سیستم عامل، از جمله نحوه توزیع توکن‌های ضرب شده به توسعه‌دهندگان و همچنین هرگونه تغییر در ساختار کارمزد، رای دهند .
